Dzieje przemysłu

Fabryka Świec Walenty Noga i S-ka.

W 1892 roku powstaje w Gniewkowie Fabryka Świec Walenty Noga i S-ka. Początkowo wytwarzano świece na rynek lokalny, zwłaszcza na zaspokojenie potrzeb kościołów, jednak wymagania tych odbiorców były szczególne, gdyż receptura przewidywała użycie ścisłe określonego wsadu surowca.

Musiał to być wyrób z czystego wosku pszczelego. W pierwszym okresie działalności firmy asortyment produktów stale się powiększał. Produkowano świece domowe, choinkowe, znicze, kadzidła oraz pastę do podłóg i obuwia.
Rozwój fabryki uzależniony był od wielu czynników, głównie jednak od reguł rynkowych.
W 1928 r., po kilku latach działalności fabryki, zatrudnienie wynosiło 4-5 pracowników produkcyjnych. Wyroby z Gniewkowskiej Fabryki Świec cieszyły się nie tylko uznaniem mieszkańców miasta i okolicznych wiosek, ale też wzrósł na nie popyt wśród licznych odbiorców w kraju. Dobra jakość wyrobów i prestiż firmy zachęcały właściciela fabryki do brania udziału w targach i wystawach przemysłowych, na których zdobywał medale z najwyższego kruszcu, jak również inne wyróżnienia.
W czasie okupacji fabrykę przejął niemiecki nadzorca, który sam decydował o wszystkim i wydawał osobiście dyspozycje o pracy zakładu. Faktyczny właściciel fabryki został pozbawiony wpływu na jakiekolwiek poczynania firmy.
Zmiany ustrojowe po II Wojnie Światowej spowodowały, że w 1950 roku prywatna fabryka musiała zaprzestać działalności gospodarczej.

Spółdzielnia Pracy "Wosko-Chemia"

W tym samym 1950 roku ostatni właściciel fabryki p. Mieczysław Drzewiecki zdecydował się przy poparciu zatrudnionych tu pracowników założyć spółdzielnię pracy o wyżej wymienionej nazwie.
Wszyscy, tj. były właściciel i pracownicy, stali się współwłaścicielami, uczestnicząc w podziale wypracowanego zysku. Do pierwszych założycieli spółdzielni należeli:
Kazimierz Mikołajczak, Władysław Wieczorek, Józef Druciarek, Janina Kruszczyńska, Halina Kruszona, Monika i Stanisław Gazdecki, Witold Gołaszewski, Franciszek Frąszczak, Bronisław Nowakowski, Stanisław Fengler.
Także były właściciel za wynajęte spółdzielni maszyny i pomieszczenia do produkcji świec pobierał stosowne wynagrodzenie. Znaczna część z wypracowanych środków
finansowych przeznaczona została na zadania inwestycyjne. Między innymi wybudowano nową halę produkcyjną, magazyn surowców przy ulicy Piasta oraz zakupiono nowoczesne maszyny. W wyniku prowadzonych inwestycji i modernizacji zakładu wzrosło zatrudnienie - w 1963 r. z 84 do 135 pracowników, a także wzrosła produkcja różnych asortymentów świec do 2132 ton.
Spółdzielnia zaliczała się do największych producentów świec w kraju. Dzięki dobrej jakości wyrobów cieszyła się dużym uznaniem zagranicznych odbiorców: z Niemiec, Stanów Zjednoczonych, Finlandii, Szwajcarii, Holandii, Etiopii i Libii.
Wychodząc naprzeciwko gustom odbiorców krajowych wzbogacono asortyment i zaczęto produkować świece kwiatowe długie, niekapiące, fortepianowe, choinkowe, adwentowe oraz świece płaszczowe grube bogato zdobione plastycznie ornamentem, których już nie można nabyć w handlu.
Były własciciel fabryki w spółdzielni zajmował stanowisko kierownika technicznego. Pan Mieczysław Drzewiecki zmarł w 1954 roku, spoczywa na cmentarzu parafialnym w Gniewkowie.
Duże zasługi dla rozwoju Spółdzielni "Wosko-Chemia" wniósł jej pierwszy długoletni prezes p. Kazimierz Jasiewicz i Tadeusz Chybiński - pełniący później funkcję prezesa spółdzielni oraz p. Henryk Roznerski - inicjator licznych usprawnień i pomysłodawca rozwiązań racjonalizatorskich.
Spółdzielnia wspierała finansowo Klub Sportowy "Start-Unia" w Gniewkowie, praktycznie była jego sponsorem. Ze środków spółdzielni została wyremontowana i przekazana do zajęć hala sportowa w budynku byłej synagogi przy ul. Podgórnej.

K.C.B. Interlight

Istotne zmiany w działalności spółdzielni nastąpiły w 1989 roku, kiedy to spółdzielcze zrzeszenie wraz z zagranicznym inwestorem założyło firmę własności prywatnej. W 1993 r. firma przeniosła się ze starych pomieszczeń do kompleksu zabudowań poprzednio zajmowanych przez Spółdzielnię Kółek Rolniczych oraz byłego Zakładu Stolarki Budowlanej.
K.C.B. Interlight poniósł znaczne nakłady inwestycyjne na remonty i adaptację nowo nabytych obiektów. Za główny kierunek działalności firmy postawiono sobie doskonalenie produkcji świec i osiągnięcie wyższej jakości. Wszystkie produkowane tutaj świece posiadają znaki jakości RAL. Świece z Gniewkowskiego Interlightu tradycyjnie znajdują nabywców w krajach Europy Zachodniej, dokąd sprzedaje się około 90% produkcji, a tylko 4% pochłania rynek krajowy. Na wydziale maszynowym produkuje się znane świece stołowe, choinkowe, adwentowe oraz świece prasowane o różnych gabarytach.
Firma w 1995 r. inwestowała w zabezpieczenie magazynowania płynnej parafiny, likwidacji kotłowni węglowej oraz zakupiła maszyny i urządzenia o najnowszych rozwiązaniach technicznych.
Zatrudnienie na początku listopada 1989 roku wynosiło 302 pracowników, w tym 144 na czas określony. Zatrudnieni to w większości mieszkańcy Gniewkowa.
Firma Interlight, podobnie jak była spółdzielnia, znacząco wspiera różne stowarzyszenia i organizacje społeczne, udzielając pomocy w formie darowizny finansowej.

Opracowanie J. Budny
A.D. 2012